Málsmeðferðartími

Kærunefnd útlendingamála leggur áherslu á að vandað sé til verks og að mál sem kærð hafa verið til nefndarinnar séu rannsökuð nægilega vel áður en ákvörðun er tekin. Nefndin er jafnframt meðvituð um þá erfiðleika sem löng bið og óvissa getur haft í för með sér.

Strax eftir að kæra hefur borist óskar nefndin eftir gögnum frá Útlendingastofnun og frá kæranda. Ákvörðun Útlendingastofnunar, greinargerð kæranda, endurrit viðtals við kæranda hjá Útlendingastofnun og önnur gögn sem Útlendingastofnun byggði ákvörðun sína á eru á meðal fyrstu gagna sem nefndin skoðar. Nefndin getur boðið umsækjendum um alþjóðlega vernd að koma fyrir nefndina og greina frá máli sínu. Þá kynnir nefndin sér skýrslur alþjóðastofnanna, mannréttindasamtaka og félagasamtaka sem koma að málefnum flóttamanna. Nefndin byggir einnig á rannsókn annarra ríkja og samtaka um ástand í endursendingarríki. Kærandi leggur stundum fram frekari gögn á meðan kæra er til meðferðar hjá nefndinni. Gagnaöflun sem þessi getur tekið talsverðan tíma og af þeim sökum geta mál tafist. Þá getur sá fjöldi mála sem bíður afgreiðslu leitt til frekari tafa á úrlausn máls.

Athuga: Sökum mikillar fjölgunar kærumála undanfarna mánuði má gera ráð fyrir að áætlaður málsmeðferðartími hafi lengst talsvert. Allt kapp er lagt á að stytta hann til samræmis við markmið laga um útlendinga. Um málsmeðferðartíma vegna umsókna um alþjóðlega vernd er fjallað í 4. mgr. 23. gr. laga um útlendinga. Hvað varðar önnur kærumál hefur almennur málsmeðferðartími verið um þrír mánuðir.

Þá athugast að með reglugerð nr. 746/2024, sem öðlaðist gildi 25. júní 2024, voru gerðar breytingar á 43. gr. reglugerðar um útlendinga, varðandi forgangsröðun vinnslu umsókna um alþjóðlega vernd. Samkvæmt breytingunum skulu stjórnvöld leitast við að forgangsraða meðferð umsókna með tilliti til lögbundinna tímafresta 2. mgr. 74. gr. laga um útlendinga þannig að mál sem eru nálægt því að uppfylla tímamörk ákvæðisins njóti forgangs. Þetta þýðir að málsmeðferð þeirra umsókna sem þegar hafa uppfyllt 16 eða 18 mánaða tímamörk 2. mgr. 74. gr., án þess að endanleg niðurstaða liggi fyrir, getur lengst töluvert.

Ef fyrirsjáanlegt er að meðferð máls dragist verulega mun kærunefnd leitast við að tilkynna kæranda um töfina, útskýra ástæður hennar og gefa kæranda upplýsingar um hvenær niðurstöðu sé að vænta.